Yazar ve akademisyen Beth Ann Fennelly kitap okumanın empati becerilerimizi geliştirdiğinden bahsediyor. Peki ama nasıl?
Kitap okumak empati becerilerimizi neden etkiliyor?
Kitap okumak başkalarının bakış açısını anlamayı deneyimlememize neden oluyor. Bir araştırmada; bir grup katılımcıya farklı insanların yalnızca gözlerini gösteren fotoğrafları göstererek onlardan, bu insanların hangi duyguda olduklarını anlamalarını istemişler. Kurgu roman okuma alışkanlığı olanlar, fotoğraftaki gözlere bakarak doğru duyguyu tahmin eden kişiler olmuş. Kitap okurken, karakterlerin davranışlarını değerlendirir, kendimizi onların yerine koyar ya da geçmişteki deneyimlerimizle bağ kurarız. Bu durum kitap okuyan insanların başkalarını anlamak için daha çok pratik yapmasını sağlar.
Kitap okumanın, kendimizi başkalarının yerine koymamıza neden olmasını anlamaya çalışan araştırmalar da var. Örneğin, bir nörobilim araştırmasında, katılımcıların kitap okurken FMRI yöntemi ile beyinleri görüntülenerek kitap okuma aktivitesi sırasında beynin hangi bölgelerinin çalıştığı inceleniyor. İlk bulgu tahmin edilebilir bir beyin bölgesi: Beynin, dili anlamakla görevli olan alanları. İkinci bulgu ise şaşırtıcı: Katılımcıların okudukları metne göre farklı beyin bölgeleri çalışıyor. Örneğin, ormanda koşmakla ilgili bir metin okuyorlarsa katılımcıların ormanda gerçekten koşuyor olsalardı çalışacak olan hareketlerden sorumlu beyin bölgesi aktif hale geliyor. Ya da metinde lavanta, kahve gibi kelimeler geçiyorsa koku alırken kullanılan bölgeler çalışıyor. İlginç değil mi?
Burada önemli bir kriter daha var. Okunan metnin bir hikaye – kurgu içermesi. Yani katılımcılar kurgusal olmayan bir metin okuduklarında (bilimsel makale, film incelemesi, teknik açıklama vb.) benzer bir etki söz konusu değil.
Fennelly, kitap okumanın sosyal becerilerimize olan etkisine dikkat çekerken, sadece faydalı olduğu için değil keyifli olduğu için de yapılması gerektiğini söylüyor. Kitap okumanın bizi iyi ve daha az izole/yalnız hissettirmesine vurgu yapıyor.
Tüm bu etkilerin üzerine canınız iyi bir roman okumak istediyse buraya güzel bir kitap listesi de bırakalım:)
Kaynak: ideas.ted.com
